ParkArt Grzybobranie / Ogólnopolski Konkurs Plecionkarski 2021
9 – 11 lipca 2021
Miejsce: Park przy Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim, ul. Zamkowa 49, 05 – 480 Otwock Wielki
Organizatorzy: Stowarzyszenie Plecionkarzy Polskich, Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim
Partnerzy: Akademia Łucznica - Stowarzyszenie, Mazowiecki Zespół Parków Narodowych, Gmina Karczew, Sołectwo Otwock Wielki, Urząd Gminy Karczew
Patroni medialni: Kultura ludowa.pl, Głos Karczewa, iOtwock, BIOKurier.pl, Polskie Radio RDC-Radio dla Ciebie,
Projekt Dofinansowano ze środków Ministra Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury
Plecionkarstwo jest jednym z najstarszych umiejętności człowieka, służącym wytwarzaniu wyrobów codziennego użytku. Jest obok tkactwa, garncarstwa i stolarstwa jest także tradycyjnym i powszechnie znanym rzemiosłem w Polsce, rozwijanym w kraju przynajmniej
od średniowiecza. A jednak jego wytwórczość ma w głównej mierze charakter zachowawczy, nawet jeśli dotyczy wyrobów, których wykonanie uzależnione jest od wyższych umiejętności, jak meble z wikliny. Większość z wykonywanych obecnie mebli plecionych ma formy niezmienne od 150 lat. Natomiast nowatorskie i jednostkowe dzieła artystów pracujących z wikliną, rzadko są użytkowe, a częściej uznawane, jako dzieła galeryjne, czy nawet muzealne. Za granicą wiklina już od ponad 20 lat wykorzystywana jest, jako zamiennik, w szeroko rozumianych dekoracjach ogrodowych, tj., place zabaw, architektura ogrodowa i ozdoby plenerowe (rzeźby, pojemniki). Odkrywamy i w Polsce powoli wartości wikliny, tak istotne współcześnie, a związane z nią od zawsze, czyli naturalność i biodegradowalność. Naturalność wikliny umożliwia jej swobodne wkomponowywanie w przestrzeń terenów zielonych, czasami przeskalowanych instalacji artystycznych, ale także jako żywe rzeźby, kształtujące się same z biegiem czasu. Biodegradowalność wikliny ma zaś cechy niezwykle współcześnie pożądane. Po pierwsze prace te nie zaśmiecają świata. Po drugie co jakiś czas pozwalają na odnowienie estetyczne przestrzeni, działając na nią ożywczo, ale także umożliwiają wytworzenie po raz kolejny zapotrzebowania na dzieło, w rezultacie danie pracy i opłacenie artysty. Co ma i będzie mieć coraz większe znaczenie społeczne wobec wzrostu bezrobocia i ogólnoświatowej nadprodukcji. Nasze działania promują i oswajają społecznie ten materiał.
Po raz drugi uczestnicy Ogólnopolskiego Konkursu Plecionkarskiego, pt. ParkArt (w 2020 r. były nimi figury zwierząt z legendarnego „Zwierzyńca Bielińskiego”) na warsztat wezmą temat i trójwymiarowe kształty, których nie wyplatają codziennie. Figury przestrzenne, samonośne, fantazyjne i naturalne. „Grzyby” powstałe w czasie pleneru będą eksponowane w przestrzeni zabytkowego parku na wystawie pokonkursowej. Podobnie jak po tegorocznym plenerze, będą flankować aleję główną, jak rzeźby w barokowych parkach, jakim jest park przy rezydencji
w Otwocku Wielkim. Urozmaicą park malowniczą i naturalną dekoracją.
Reaktywowanie w kraju kształcenia zawodowego w dziedzinie plecionkarstwa oraz samokształcenie kadry pedagogicznej, zrzeszającej się w profesjonalnych stowarzyszeniach stawiających na ożywienie rzemiosła, poprawia poziom koszykarstwa w kraju. Nowocześni i młodzi mistrzowie porywają swym entuzjazmem, coraz to większe rzesze swych absolwentów do działań niestandardowych, także eksperymentowania z pleceniem przestrzennym. Konkursy tematyczne podobne do ParkArt nie odbywały się dotąd w kraju. Ich zadaniem jest popularyzacja tematu, rozwój techniki plecionkarskiej i umiejętności plecionkarzy, a poprzez wystawy akceptacja wiklinowych rzeźb w przestrzeniach publicznych. Czym mamy nadzieję, powrócić do dawnych i polskich tradycji w tym zakresie, kiedy
to plecione meble, altany, huśtawki, figury zwierząt były nieodzownym wyposażeniem i dekoracją ogrodów i parków. Plener adresowany jest do wprawionych w rzemiośle plecionkarzy, którzy chcieliby zdobyć nowe umiejętności i wykazać się twórczymi możliwościami. Odwołuje się do historycznie potwierdzonych tradycji lokalnych, terenów nadrzecznych, gdzie dziko rosnąca wiklina była podstawowym materiałem do wykonywania przedmiotów służącym przechowywaniu i przenoszeniu żywności, odzieży. Ale też tradycji XIX wiecznego kształcenia zawodowego (Zygmunt Kurz, właściciel rezydencji w Otwocku Wielkim założył na tym terenie w końcu XIX wieku spółdzielnię i niewielką szkołę koszykarską).
Plenerowi będzie towarzyszył interesujący interaktywny program edukacyjny, upowszechniający wiedzę o grzybach i grzybobraniach, przeznaczony dla wszystkich grup wiekowych. Prelekcje popularyzatorskie wprowadzą w historię polskich tradycji plecionkarskich regionu oraz problematykę nowoczesnych, wiklinowych dekoracji parkowych. Warsztaty plecionkarskie dla wszystkich chętnych, umożliwią uczestnikom wypróbowanie swoich sił w tym rzemiośle, powracając do pradawnych polskich tradycji, gdzie wszyscy domownicy potrafili wyplatać proste przedmioty codziennego użytku oparte na formie koszowej. Gawędy na temat obyczajowości związanej z grzybobraniami w XVIII wiecznej Polsce, ukażą obraz życia codziennego w polskich rezydencjach, takich jak ta w Otwocku Wielkim. Usłyszymy o wprowadzeniu grzybów do kuchni europejskiej przez Stanisława Leszczyńskiego, od kiedy to prawdziwek zaczęto go nazywać „grzybem Polskim” (fr. champion polonaise). Przy okazji prelekcji na temat wspólnych grzybobrań, spopularyzowanych w epoce Stanisława Augusta Poniatowskiego, jako pokłosia mody kulinarnej, odegrany zostanie
przez profesjonalnych aktorów rozdział z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, pt. „Grzybobranie”. Koło Gospodyń z Otwocka Wielkiego przygotuje degustację popularnych w regionie potraw grzybowych. Dla najmłodszych odbędą się warsztaty plastyczne dekoracji własnoręcznie wykonanych koszyczków wiklinowych oraz rzeźbienia i malowania grzybów
z masy solnej. Wysłuchamy pogadanki na temat grzybów oraz rozpoznawania miejsc ich występowania w parkach i lasach. Odbędzie się jarmark wyrobów plecionkarskich oraz pokaz rzemiosła inspirowanego tradycyjnymi wyrobami ludowymi.
W sobotę odbędzie się premiera opery lalkowej „Potażernia, czyli filozofia w warzywniku, a w niedzielę wysłuchamy koncertu promenadowego z cyklu Klasyka na leżakach. Organizatorem tych dwóch atrakcji towarzyszących plenerowi będzie Fundacja Promocji Kultury OtwArte.
PROGRAM WYDARZENIA
Prowadzenie wydarzenia: Andrzej Kli
10.07 sobota, 12.00–18.30
12.00–17.00 kiermasz wyrobów plecionkarskich, pokaz wytwórczości uczestników konkursu - Stowarzyszenie Polskich Plecionkarzy;
- degustacja dań z grzybów - Sołectwo Otwock Wielki
15.00–17.00: warsztaty dla dzieci „grzybobranie” (rozpoznawanie grzybów, strojenie własnoręcznie wykonanych koszyczków, lepienie i malowanie grzybów z masy solnej) przygotowane wraz z Sołectwem Otwock Wielki
15.00–15.30 O grzybach opowie Radosław Dąbrowski z Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych
15.30–16.00 „Grzybobranie” z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza w wykonaniu Bożeny Furczyk
16.00–16.30 O historii grzybobrań i stosowania grzybów w kuchni, opowie Ania Knapek
17.00–18.30Potażeria, czyli filozofia w warzywniku, opera dla dzieci przygotowana z okazji Światowego Dnia Warzyw i Owoców ogłoszonego w tym roku przez UNESCO; organizator Fundacja Promocji Kultury OTwArte, partner Muzeum Teatralne i Muzeum Wnętrz
11.07 niedziela, 11.00–18.00
11.00–17.00: kiermasz wyrobów plecionkarskich, pokaz wytwórczości uczestników konkursu - Stowarzyszenie Polskich Plecionkarzy
- pokaz wytwórczości Akademia Łucznica - Stowarzyszenie
- degustacja dań z grzybów - Sołectwo Otwock Wielki
11.00–13.00 obrady jury: Jędrzej Stępak, Barbara Bogacka-Galon i Wojciech Świątkowski
12.00–13.00 o dawnych i współczesnych materiałach plecionkarskich, wykorzystaniu wikliny w parkach i ogrodach pokaz z prelekcją – Stowarzyszenie Polskich Plecionkarzy
13.00 ogłoszenie wyników Ogólnopolskiego Konkursu Plecionkarskiego i przedstawienie uzasadnienia jury; rozdanie nagród i otwarcie wystawy pokonkursowej; prezentacji prac wykonanych w czasie pleneru dokonają konkursowicze; ustawienie grzybów w parku w formie galerii rzeźb przy głównej alei
14.00 – 16.00 warsztaty plecionkarskie wypłatania koszyków z wikliny i taśmy dla wszystkich chętnych; warsztaty dla dzieci „grzybobranie” przygotowane wraz z Sołectwem Otwock Wielki; familijna gra terenowa Na grzyby z Panem Tadeuszem Adama Mickiewicza
16.00 – 16.30 O tradycjach plecionkarskich na Mazowszu, opowie dr Anna Feliks
17.00 zakończenie pleneru plecionkarskiego
17.00 – 18.00 koncert promenadowy z cyklu Klasyka na leżakach, organizator Fundacja Promocji Kultury OTwArte, Powiat Otwocki
Pozostałe wydarzenia miesiąca
WEEKEND W PAŁACU / Sobota
sobota, godz. 16.00–19.00 Program wydarzeń godz. 16.00 Dawne instrumenty muzyczne ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie prelekcję z pokazem poprowadzi...
WEEKEND W PAŁACU / Niedziela
niedziela, godz. 16.00–18.00 Program wydarzeń godz. 16.00 Architektura wnętrz pałacowych oprowadzanie z kuratorką dr Anną Feliks godz. 17.00 Uroczysty koncert...